AizvērtIzvēlne
Sākums
Atjaunots 2024. gada 29. septembrī
Ineta Salmane

Stiripasterida jūras zirnekļi

jūras zirnekļu kārta (order Stiripasterida) pieder pie jūras zirnekļu apakšklases (subclassis Pantopoda), jūras zirnekļu klases (classis Pycnogonida), helicerātu apakštipa (subphylum Chelicerata), posmkāju tipa (phylum Arthropoda), dzīvnieku valsts (regnum Animalia)

Saistītie šķirkļi

  • Eupantopodida jūras zirnekļi
  • helicerāti
  • jūras zirnekļi
  • posmkāji

Satura rādītājs

  • 1.
    Stiripasterida jūras zirnekļu izcelšanās un evolūcija
  • 2.
    Stiripasterida jūras zirnekļu vispārīgs raksturojums
  • 3.
    Stiripasterida jūras zirnekļu sistemātika
  • 4.
    Stiripasterida jūras zirnekļu sastopamība
  • 5.
    Stiripasterida jūras zirnekļu nozīme
  • Saistītie šķirkļi
  • Tīmekļa vietnes
  • Ieteicamā literatūra
  • Kopīgot
  • Izveidot atsauci
  • Drukāt

Satura rādītājs

  • 1.
    Stiripasterida jūras zirnekļu izcelšanās un evolūcija
  • 2.
    Stiripasterida jūras zirnekļu vispārīgs raksturojums
  • 3.
    Stiripasterida jūras zirnekļu sistemātika
  • 4.
    Stiripasterida jūras zirnekļu sastopamība
  • 5.
    Stiripasterida jūras zirnekļu nozīme
Stiripasterida jūras zirnekļu izcelšanās un evolūcija

Stiripasterida kārtas jūras zirnekļi zināmi no ordovika perioda. Pētījumi liecina, ka Austrodecidae ir māsas grupa pārējiem jūras zirnekļiem apakšklasē Pantopoda. Austrodecus un Pantopipetta ģintis ir tuvu radniecīgas ar Colossendeidae un Pycnogonidae dzimtas (Eupantopodida) jūras zirnekļiem.

Stiripasterida jūras zirnekļu vispārīgs raksturojums

Stiripasterida kārtas jūras zirnekļu pazīmes pārsvarā atbilst apakšklases Pantopoda vispārīgajam raksturojumam. Būtiskākā atšķirīgā pazīme ir Stiripasterida jūras zirnekļu nelielie izmēri – tie sasniedz 1–2 mm. Austrodecus un Pantopipetta ģinšu pārstāvjiem imago stadijā nav raksturīgo heliforu. Austrodecidae jūras zirnekļu pedipalpām ir pieci līdz deviņi posmi. To kājas olu pārnēsāšanai ir ar desmit posmiem vai arī nav pārstāvētas. Sākotnēji Austrodecidae dzimtas jūras zirnekļus iedalīja Eupantopodida kārtas Ammotheidae dzimtā. Tomēr Austrodecidae ir savdabīga dzimta, kuras pārstāvjiem ir specializēts snuķis un mute. Snuķis ir savdabīgs, uz leju noliekts, līdzīgs pipetei un ar ventrodistālu muti. Pamatojoties uz šīm pazīmēm, tika izveidota dzimta Austrodecidae.

Stiripasterida kārtas jūras zirnekļu bioloģija, īpaši to vairošanās bioloģija un izplatīšanās mehānismi, ir maz izpētīta. Līdz šim nav atrasti tēviņi ar olām, nav konstatēti kāpuri.

Stiripasterida kārtas jūras zirnekļi ir plēsēji un visēdāji.

Stiripasterida jūras zirnekļu sistemātika

Kārtā Stiripasterida (Fry, 1978) pašreiz zināma viena dzimta ar divām ģintīm:

Dzimta Ģintis 
Austrodecidae (Stock, 1954) Austrodecus (Hodgson, 1907)
  Austrodecus (Microdecus) (Child, 1994)
  Austrodecus (Tubidecus)
  Austrodecus breviceps (Gordon, 1938)
  Austrodecus calcaricauda (Stock, 1957)
  Austrodecus calvum (Stock, 1991)
  Austrodecus cestum (Child, 1994)
  Austrodecus childi (Arango, 2003)
  Austrodecus crenatum (Child, 1994)
  Austrodecus curtipes (Stock, 1957)
  Austrodecus elegans (Stock, 1957)
  Austrodecus enzoi (Clark, 1972)
  Austrodecus fagei (Clark, 1957)
  Austrodecus glabrum (Stock, 1957)
  Austrodecus glaciale (Hodgson, 1907)
  Austrodecus gordonae (Stock, 1957)
  Austrodecus kelpi (Pushkin, 1977)
  Austrodecus longispinum (Stock, 1957)
  Austrodecus macrum (Child, 1994)
  Austrodecus nausinoos (Švara Melzer, 2016)
  Austrodecus pentamerum (Stock, 1968)
  Austrodecus profundum (Stock, 1957)
  Austrodecus pushkini (Child, 1994)
  Austrodecus serratum (Child, 1994)
  Austrodecus simulans (Stock, 1957)
  Austrodecus sinuatum (Stock, 1957)
  Austrodecus staplesi (Stock, 1990)
  Austrodecus varum (Child, 1994)
  Pantopipetta (Stock, 1963)
  Pantopipetta australis (Hodgson, 1914)
  Pantopipetta brevipilata (Turpaeva, 1990)
  Pantopipetta buccina (Child, 1994)
  Pantopipetta lenis (Hosoda Kakui, 2020)
  Pantopipetta auxiliata (Stock, 1968)
  Pantopipetta oculata (Stock, 1968)

Jūras zirnekļu klases robežās sistemātika joprojām ir neskaidra. Vēl nav vienotas sistemātikas arī kārtu un apakškārtu līmenī.

Stiripasterida jūras zirnekļu sastopamība

Stiripasterida kārtas jūras zirnekļi ir kosmopolīti un sastopami visos pasaules okeānos. Tie veido lielu daļu no jūras bentosa faunas, īpaši arktiskajos un antarktiskajos apgabalos.

Stiripasterida jūras zirnekļu nozīme

Nav zināma. 

Saistītie šķirkļi

  • Eupantopodida jūras zirnekļi
  • helicerāti
  • jūras zirnekļi
  • posmkāji

Autora ieteiktie papildu resursi

Tīmekļa vietnes

  • 'Austrodecidae', Global Biodiversity Information Facility tīmekļa vietne
  • 'Sea spiders provide insights into Antarctic evolution', Australian Government tīmekļa vietne, 22.07.2010.
  • 'Stiripasterida', Australian Faunal Directory tīmekļa vietne

Ieteicamā literatūra

  • Argano, C.P., 'Morphological phylogenetics of the sea spiders (Arthropoda: Pycnogonida)', Organisms, Diversity and Evolution, 2, 2002, pp. 107–125.
  • Bamber, R.N., 'A holistic re-interpretation of the phylogeny of the Pycnogonida Latreille, 1810 (Arthropoda)', In: Zhang, Z.Q. and Shear, W.A. (eds.), Linnaeus tercentenary: progress in invertebrate taxonomy, Zootaxa, 1668, 2007, pp. 295–312.
  • Bamber, R.N., 'Sea-spiders (Pycnogonida) of the Northeast Atlantic: Keys and notes to the identification of species', The Linnean Society of London & The Field Studies Council, The Dorset Press, 2010.
  • Cano-Sanchez, E. and Lopez-Gonzalez, P.J., 'Basal articulation of the palps and ovigers in Antarctic Colossendeis (Pycnogonida; Colossendeidae)', Helgoland Marine Research, 70/22, 2017, pp. 1–8.
  • Stock, J.H., 'South African deep-sea Pycnogonida, with descriptions of five new species', Annals of the Soth African Museum, 46/12, 1963.
  • Stock, J.H., 'The Pycnogonid family Austrodecidae', Beaufortia, 6/68, 1957, pp. 1–81.

Ineta Salmane "Stiripasterida jūras zirnekļi". Nacionālā enciklopēdija. https://enciklopedija.lv/skirklis/165905-Stiripasterida-j%C5%ABras-zirnek%C4%BCi (skatīts 26.09.2025)

Kopīgot


Kopīgot sociālajos tīklos


URL

https://enciklopedija.lv/skirklis/165905-Stiripasterida-j%C5%ABras-zirnek%C4%BCi

Šobrīd enciklopēdijā ir 0 šķirkļi,
un darbs turpinās.
  • Par enciklopēdiju
  • Padome
  • Nozaru redakcijas kolēģija
  • Ilustrāciju redakcijas kolēģija
  • Redakcija
  • Sadarbības partneri
  • Atbalstītāji
  • Sazināties ar redakciju

© Latvijas Nacionālā bibliotēka, 2025. © Tilde, izstrāde, 2025. © Orians Anvari, dizains, 2025. Autortiesības, datu aizsardzība un izmantošana